Financiële stress bij ondernemers

Financiële stress bij ondernemers. Regelmatig spreek ik ondernemers die letterlijk de weg kwijt zijn, omdat de stress zo hoog is dat ze de situatie niet meer kunnen overzien.

Kan ik alle facturen nog betalen? Kan ik mezelf nog een salaris betalen? Kan ik de hypotheek nog betalen? En als het deze maand lukt, hoe moet het de volgende maand?

Doordat ze zich geen raad meer weten, staan ze constant in een soort paniekstand. En door die paniekstand maken ze verkeerde keuzes, gaan ze van leven naar overleven, is de flow en creativiteit weg en werken ze van factuur naar factuur.

Maar hoe moet je hier dan mee omgaan? Hoe maak je andere keuzes? Als ondernemer voel je altijd een bepaalde druk om constant een bepaalde omzet te behalen, zodat je de rekeningen en je salaris kan betalen. Er bestaat geen gegarandeerde omzet, maar jij bent hierin wel de sleutel. Hoe sta je er voor zonder omzet, heb je voldoende buffers? Wat zijn de gevolgen?

Financiële zorgen of stress is geen onderwerp waar we graag over praten. Het is nog altijd een taboe en er zit ook veel schaamte op. Gek, want 1 op de 3 mensen heeft problemen om hun financiële situatie op orde te houden.

Wanneer heb je zorgen en wanneer heb je problemen? Dat is voor iedereen anders, het is vooral hoe jij dit zelf ervaart. Het gevoel dat de situatie jou geeft.

Vrijheid

Je bent vast en zeker ondernemer geworden met een reden. Je wilde meer vrijheid om te doen volgens jouw voorwaarden. Je had een ontzettend goed idee dat je in de markt wilde zetten, er deed zich een kans voor die je met beide handen aangreep of het kwam toevallig op je pad en je dacht “Waarom ook niet?” en zo begon je zonder ervaring en voorbereiding aan een nieuw avontuur.
Ik hoor zelf bij de laatste categorie in combinatie met een kans die ik niet wilde laten schieten. Neemt niet weg dat ik de keuze om ondernemer te worden weloverwogen heb gemaakt. Ik heb namelijk een gezin en financiële verantwoordelijkheden. Als ik dit avontuur aan zou gaan dan moest ik er wel een bepaald inkomen uit halen.

De ondernemers feiten

• Volgens het CBS zijn er in Nederland ongeveer 1.579.000 zelfstandigen met of zonder personeel.
• 574.000 hiervan zijn vrouwen.
• Veruit de meeste ondernemers zijn actief in de zakelijke dienstverlening.
• 833.000 ondernemers geven aan met regelmaat buiten kantoortijden te werken.
• Volgens Het Geldcollege verdient een zzp’er gemiddeld € 38.100 bruto per jaar. Uiteraard hangt dit sterk af van de sector waarin je werkt.
• Uit onderzoek van Het Geldcollege blijkt ook dat de gemiddelde zzp’er minder verdient dan een werknemer in loondienst uit dezelfde sector.
• Het mediane vermogen op de bank van zzp’ers loopt flink uiteen per sector. Waarbij cultuur, sport en recreatie het laagst scoort met € 8.100.
• Nog geen 20% van alle zzp’ers zijn verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid.

Feiten uit Nederland

Wij leven in een van de rijkste landen ter wereld. Helaas leven we ook in een land waarin bijna 40% van de huishoudens moeite heeft met rondkomen en waar één op de vijf huishoudens betaalachterstanden heeft.

Je kan je voorstellen dat dit gepaard gaat met financiële stress en spanningen, maar ook fysieke en psychische klachten. Financiële stress belemmert ook in deelname aan de samenleving en leidt vaker tot een sociaal isolement. Zoveel taboe of schaamte over de financiële situatie “Want je moet het toch op orde hebben?”.

Onrust kan een gevolg zijn van niks of te weinig hebben, maar ook omdat je niet kan doen wat je wil doen of wat je omgeving doet. Mensen gaan zich afzonderen, omdat ze het zich niet kunnen permitteren. Voor deze blog bekeek ik ook de webinar van Universiteit Leiden.

Als ondernemer

Ik ben sinds 2016 ondernemer en waar ik ben gestart als boekhouder en werkte als urenfabriek kwam er een enorme ommezwaai toen ik eenmaal kennismaakte met de Profit First Methode.

Profit First is een methode waarbij je je geldstromen actief aanstuurt door je geld te verdelen over verschillende bankrekeningen. Op deze manier zorg je altijd voor échte winst, een goed salaris voor jezelf, voldoende geld voor de Belastingdienst en kosten in de juiste verhouding. Lees hier meer over Profit First.

Wat ik als ondernemer heel belangrijk vind, is dat ik nooit financieel afhankelijk word door de keuzes die ik maak. Ik wil een goed salaris halen uit mijn bedrijf, geen schulden, buffers voor onzekere tijden, voorzieningen voor pensioen en arbeidsongeschiktheid en vooral ook netto voldoende overhouden.

Ik kan je verklappen dat dit me natuurlijk niet allemaal binnen één jaar is gelukt. Wat me wel lukte, is dat ik binnen zes maanden kon leven van mijn bedrijf. De voorziening voor arbeidsongeschiktheid regelde ik in april 2021 en mijn buffers zijn inmiddels voldoende om 4-5 maanden te overbruggen.

De praktijk

Inmiddels ben ik al sinds 2019 geen boekhouder meer, maar een winstadviseur. Naast het feit dat ik het goede voorbeeld wil geven aan mijn klanten, vind ik het belangrijk dat ze ontdekken wat hun mogelijkheden zijn en hoe ze die kunnen bereiken. Uiteraard werken we intensief samen en sturen we op basis van de Profit First methode.

Als je werkt met Profit First wil het niet zeggen dat je nooit meer geld zorgen hebt. Zeker als er zich situaties voordoen waardoor inkomen wegvalt of daalt (door bijvoorbeeld Corona, maar ook verlof of het veranderen van aanbod) kunnen er alsnog financiële zorgen of stress en zelfs problemen ontstaan.

Klanten met financiële stress kenmerken zich door:
Paniek. Ze weten niet meer wat te doen en kunnen vaak niet meer helder nadenken. Angst verlamt. Als je bang bent is het enige wat je wilt: niet meer bang zijn. Je kan niet helder nadenken, omdat je op dit moment niet kan denken in oplossingen. De paniek overheerst.
Chaos. Ze zijn het overzicht compleet kwijt. Vaak openen ze hun mails en post niet meer in angst voor nog meer tegenvallers. Betalen doen ze ook niet, maar wachten op de leverancier die als eerst om zijn geld roept.
Overleven. Ze staan in de overlevingsstand en maken dan vaak de verkeerde (financiële) beslissingen. Ze geven ook hun laatste geld uit in de hoop dat die investering de redding is, sluiten een lening af om hun salaris te betalen of doen niks en blokkeren volledig.
Focus. Deze is weg. Hun dag is niet ingedeeld, waardoor ze zich ook niet bezig houden met de meest belangrijke zaken. Ze bellen geen potentiële klanten, ze promoten hun aanbod niet, ze weten niet waar te beginnen. Hun dag is een blinde vlek.
Negativiteit. Positief blijven is een gave, maar in deze situaties helpt negativiteit niet mee. “Ik kan het niet, ik stop er mee, zie je nu wel, dit wilde ik juist niet” zijn uitspraken die ik meer dan eens heb gehoord.

Wil je ergens vandaan of ergens naar toe?

Meer dan eens zit er een huilende klant tegenover me. Ik geef ze altijd even de ruimte voor hun emoties. Die mogen er ook zijn, alleen helpt deze ze over het algemeen niet verder. Daarom ben ik de vrouw van de feiten. Ik wil weten: Wat is er aan de hand? Wat is de oorzaak? Wat kunnen we daar aan doen? Het voornaamste probleem is dat deze ondernemers anders blijven rondrennen in een vicieuze cirkel, hun kop in het zand steken en constant van het ene probleem in het andere belanden. Er lijkt geen uitweg meer.

Ik zeg dan: “Er is altijd een oplossing en daar gaan we samen naar zoeken en aan werken”. De tweede stap is kijken naar de feiten aan de hand van een cashflowplanner:
– Wat staat er nu op je rekeningen?
– Welke facturen moet je nú betalen?
– Welke facturen moet je op korte termijn betalen?
– Wat komt er nu en in de komende 4 weken nog aan omzet binnen?

Ik probeer ze uit die cirkel te halen. Het patroon te doorbreken door de paniek weg te nemen, overzicht te creëren, in actie te komen door in gesprek te gaan met de leveranciers die ze nog moeten betalen en focus aan te brengen op wat nú maar ook op langere termijn belangrijk is.

Dit geeft vaak al de rust die ze nodig hebben om weer helder te kunnen denken en hun creativiteit weer in te zetten. Ik ben hun vinger aan de pols en iemand die met je meedenkt in mogelijkheden.

Overtuigingen

Als ondernemer moet je geld verdienen, anders heb je een dure hobby. Je hebt meestal geen garanties op een bepaalde omzet. Vaak zijn het dan ook niet alleen de geldzorgen op zich waar de ondernemer last van heeft, maar ook de overtuigingen die ze hebben wat betreft geld.
– Rijke mensen zijn arrogant
– Geld moet rollen
– Geld is niet belangrijk
– Wie voor een dubbeltje is geboren…

Je bent je maar bewust van ongeveer 5% van al je gedrag, voor de rest gaat bijna alles op de automatische piloot. Hierdoor wordt ook een overgroot deel wat jij denkt aangestuurd door wat jij gelooft. Je gedrag komt niet uit bewuste beslissingen, maar uit onbewuste overtuigingen.

Ook bij klanten zie ik belemmerende overtuigingen terug. Overtuigingen die meer dan eens hardnekkig de kop op steken. Een overtuiging is je eigen waarheid, het is een heel proces om deze om te buigen. Als je dan al overtuigingen hebt kan je ze beter de goede kant op sturen!

In het boek Blut staat een hele waardevolle oefening om te ontdekken welke geldovertuigingen jij hebt. Ik kan hem je absoluut aanraden, je vindt de oefening op pagina 84.

Uit het boek Blut:
Het gaat erom hoe je naar geld kijkt. Niet of je het hebt.
“De meeste mensen komen niet uit hun geldproblemen. Wat ze meestal niet doen is de oorspronkelijke oorzaken, overtuigingen en gewoonten wegnemen die de geldproblemen creëren.”

Terugkijkend

Vaak als je er middenin zit zie je het niet, terwijl als je terugkijkt alles als een puzzel in elkaar valt.
Waarom kreeg je eigenlijk zorgen of stress? Hoe kan je dit in de toekomst voorkomen?

Wat Dorothée Loorbach hierover schrijft in haar boek Blut (Hoe niks de weg werd naar alles)
“Een zzp’er leeft veel te lang en te vaak voor de maand die komt en ze zijn al lang blij als ze hun salaris hebben. Je moet leren om op de lange termijn te kijken, je moet plannen hebben die je najaagt maar je moet je vooral voorbereiden op de dingen waarop je je niet kunt voorbereiden. Je moet een buffer hebben! “Het is belangrijk om genoeg geld te hebben, sterker nog: het is een verplichting”

Mijn tips zouden zijn, zet drie stappen:
1. Wees je bewust van de financiële zorgen en de gevolgen hiervan. Stap over de angst om met de billen bloot te gaan. Door over schaamte te praten is al een groot deel opgelost. Maak het bespreekbaar.
2. Zoek hulp. Iemand die met je meekijkt, iemand die denkt in mogelijkheden en oplossingen. Maak een plan en kom in actie.
3. Voorkom herhaling. Weet wat er nodig is om dit in de toekomst te voorkomen. Maak hier ook een plan voor.

Alleen actie zorgt voor resultaat, ook als je zorgen, stress of problemen hebt.

Plan je vrijblijvende en gratis winstgesprek of meld je aan voor de maandelijkse impuls voor je business.